Ο Απόλλωνας, εκτός από τις Αιγαιοπελαγίτικες καλλονές που προσφέρει στον ταξιδιώτη, τη μοναδική συνύρπαξη βουνού και θάλασσας, την καθαρότητα του τοπίου, τη γραφικότητα στη διαμόρφωση του φυσικού χώρου, τη γαλήνη και την ηρεμία που αναδύονται μέσα από τα στοιχεία αυτά της φύσης, αποτελεί έναν τόπο με λαμπρή παρουσία στον Κυκλαδικό πολιτισμό, με χαρακτηριστική την περίοδο των Αρχαϊκών χρόνων.
Το γεγονός αυτό μαρτυρεί ο τεράστιος πωγωνοφόρος Κούρος, που βρίσκεται στα δυτικά του οικισμού, μοναδικό δείγμα της αρχαϊκής πλαστικής που γεννήθηκε στον Ελλαδικό χώρο μέσα στα χρονικά όρια του 7ου αιώνα π.Χ.
Την εποχή αυτή η Ελληνική τέχνη δέχεται την έντονη επίδραση της Ανατολής, υποτάσσοντας όμως τα ξένα θέματα στη νομοτέλεια της ελληνικής φόρμας, δημιουργώντας έτσι μια νέα φυσιογνωμία στο χώρο της τέχνης, που εκφράζει από την πρώτη στιγμή τον κόσμο της αρχαϊκής Ελλάδας.
Οι Κυκλάδες θεωρήθηκαν κατά καιρούς ως η αρχική κοιτίδα της ελληνικής πλαστικής. Τα Κυκλαδονήσια και ιδιαίτερα η Νάξος, συνέβαλαν σημαντικά στη γένεση της μεγάλης αρχαϊκής πλαστικής, όπως μαρτυρεί η αρχαία φιλολογική παράδοση, ενώ τα αρχαιολογικά ευρήματα μας επιτρέπουν να διακρίνουμε δύο σημαντικά εργαστήρια, της Πάρου και της Νάξου.
Για να καταλάβουμε καλύτερα την συμβολή της Νάξου στη διαμόρφωση της αρχαϊκής πλαστικής, θα πρέπει να σταθούμε στο γεγονός ότι το πρώτο λαμπρό δείγμα αυτής της τέχνης, που άνθισε στον Ελλαδικό χώρο, είναι η Άρτεμις της Ναξίας Νικάνδρας που βρέθηκε στη Δήλο, κατασκευασμένο από ναξιακό μάρμαρο, που υπήρχε άφθονο στο νησί για να γίνει αργότερα υλικό καλλιτεχνικής έκφρασης των επιδέξιων και ευαίσθητων Νάξιων καλλιτεχνών.
Για να επανέλθουμε όμως στον Κούρο του οικισμού Απόλλωνα, κρίνεται σκόπιμο να πούμε ότι η λέξη "Κούρος" στην ιωνική διάλεκτο σημαίνει: νέος, έφηβος, ως όρος δε της τέχνης, την οποία αντιπροσωπεύει, σημαίνει άγαλμα νέου, γυμνού, σε ήρεμη όρθια στάση.
Τα αγάλματα αυτά ήταν αφιερωμένα κυρίως στον Θεό Απόλλωνα και προορίζονταν να στηθούν στα ιερά του Θεού. Αποτελούσαν είτε εικόνα του ίδιου του Θεού, είτε εικόνα του ανθρώπου που προσφέρονταν στον Θεό, δείγμα της αλκής και της ομορφιάς του.
Ο "Κούρος" για τον οποίο μιλάμε, είχε προορισμό τη Δήλο, το ιερό νησί του Απόλλωνα, παρόλα αυτά έμεινε ατελείωτος και κείται, μέχρι σήμερα, στο χώρο που θεωρείται ότι υπήρχαν λατομεία μαρμάρου. Χρονικά εντάσσεται στην πρώιμη αρχαϊκή περίοδο (660 - 580 π.Χ.), δηλαδή στην αρχή της εποχής των Κούρων, όπου οι Έλληνες γοητεύονταν από το μέγεθος του έργου και έφτιαχναν αγάλματα υπερφυσικού ύψους. Απ' όλα όσα διασώζονται μέχρι σήμερα, ο πωγωνοφόρος Κούρος του χωριού Απόλλωνα, είναι ο μεγαλύτερος από αυτούς του είδους και έχει ύψος 11 μέτρα.
Αν και ατελείωτος, ωστόσο είναι εμφανή τα χαρακτηριστικά της τέχνης την οποία αντιπροσωπεύει. Είναι φτιαγμένος κατά μέτωπο, με πλατύς ώμους. Τα χέρια είναι κολλημένα στα πλευρά ενώ κάμπτονται οι αγκώνες. Τα μαλλιά του φαίνονται να έχουν μικρούς πλοκάμους και το πρόσωπο φέρει πώγωνα. Το σώμα του δεν είναι τελείως γυμνό, αντίθετα καλύπτεται από κάποιο ένδυμα σαν χιτώνα ενώ οι ανατομικές λεπτομέρειες διαγράφονται κατά τρόπο διακοσμητικό.
Σημαντικό στοιχείο της αρχαϊκής τεχνικής που δηλώνεται τόσο στον Κούρο που εξετάζουμε, όσο και στ ους άλλους Κούρους της ίδιας περιόδου, είναι η λανθάνουσα κίνηση της μορφής των Κούρων που αποτελεί μεγάλο επίτευγμα στη διαδρομή της εξέλιξης της τέχνης. Η προβολή του αριστερού ποδιού προς τα εμπρός καθώς και η κάμψη των χεριών στους αγκώνες σε αντιδιαστολή με τη μετωπικότητα του Κούρου, φανερώνουν μια προσπάθεια κίνησης και ζωής που επιχείρησε ο επιδέξιος Νάξιος και Ελλαδίτης καλλιτέχνης, να αποδώσει.